CG-Birgün Kitap ekindeki tam sayfa yazısı
14.12.2017 BİRGÜN KİTAP – Kadir İncesu
Cengiz Gündoğdu, sanat yapıtlarının güzelliğinin bir bütün olduğunu belirterek,
“Sözgelişi bir romanın şurası güzel, burası güzel olmaz. Şiir için, öykü için, resim için,
yontu için geçerlidir bütünsellik ilkesi” diyor
Cengiz Gündoğdu‟nun yeni kitabı „Gerçekçiliğin Estetiği‟, İnsancıl Yayınları
tarafından yayımlandı. „Estetik Kalkışma‟ adlı kitabıyla “… kuramda Kopernik
devrimini başlatmıştım” diyen Gündoğdu, „Gerçekçiliğin Estetiği‟ ile de “… yazında
Kopernik devrimi yapılmıştır” diyor. Gündoğdu‟nun, “… cehalete karşı savaşımdır,”
dediği kitabı ile öne çıkan düşünceleri ve görüşleri üzerinde konuştuk.
» Bu kitabı yazmaktaki amacınız neydi?
Türkiye‟de roman-öykü değerlendirmesi denilince o yapıtın özeti yapılıyor. Doktora
tezleri de böyle, üç yüz yaprak… dört yüz yaprak özet… Özetin hiç kimseye katkısı
yoktur. Önce bunu gösterdim. Bir de retorik sorunu var… Kitapta hem özetin, hem
retoriğin yanlışlığını gösterdim. Daha sonra şu romanları değerlendirdim. Halit Ziya
Uşaklıgil‟in Nesl-i Ahir, Oktay Akbal‟ın Suçumuz İnsan Olmak, Kemal Bekir‟in Kanlı
Düğün, Tekin Sönmez‟in Ankara Düşerken, Kemal Ateş‟in Bir Başka Şehir, Öner
Yağcı‟nın Kir‟i. Bu romanlarda örge… nesnelerin birliği… çatışkılar, nedensellikler
nasıl işlenir, romanla nasıl estetik düzlemde nasıl gerçekçi bir dünya kurulur, bunları
gösterdim. Birinci amacım yazına katkı… İkinci amacım okura katkı… Okur, bir
romanın nasıl değerlendirildiğini görür… estetik bilinci açılır.
» Kuramda ve yazında Kopernik devrimi nedir?
Türkiye‟de güzel olanın bilgisi sanıya dayanır. Bundan dolayı daha güzel romanlar
bilinmiyor. Kopernik devriminin birinci anlamı bu. Güzel yargısı bilime, estetik
bilmeye dayanmalı. Değilse güzel olanı bilemezsin.